[๋ํฅ] ๊ฐ์์์ฐ์ ๋ํ FATF(๊ตญ์ ์๊ธ์ธํ๋ฐฉ์ง๊ธฐ๊ตฌ)์ ์ ์ฅ
๊ตญ์ ์๊ธ์ธํ๋ฐฉ์ง๊ธฐ๊ตฌ(The Financial Action Task Force, FATF)๋ ๊ธ๋ก๋ฒ ์๊ธ์ธํ ๋ฐ ํ ๋ฌ์๊ธ ์กฐ๋ฌ ๊ฐ์๋จ์ฒด์ ๋๋ค. ์ ๋ถ ๊ฐ ๊ธฐ๊ตฌ๋ก์ ์ด๋ฌํ ๋ถ๋ฒ ํ๋์ด ์ฌํ์ ๋ผ์น๋ ํผํด๋ฅผ ๋ฐฉ์งํ๊ธฐ ์ํด ํ์ค์ ์ค์ ํ๋ฉฐ, ์ ์ฑ ๊ฒฐ์ ๊ธฐ๊ตฌ๋ก์ ๊ตญ๊ฐ ์ ๋ฒ ๋ฐ ๊ท์ ๊ฐํ์ ์ํ ์ ์น์ ์์ง๋ฅผ ๋ง๋ จํ๊ธฐ ์ํด ๋ ธ๋ ฅํฉ๋๋ค. FATF๋ ๊ฐ์์์ฐ์ ๋๋ฌ์ผ ์๊ธ์ธํ ๋ฑ ๋ฒ์ฃ์ ๋ํ ์ ์ฅ์ ๋ฐํ๊ณ FATF ํ์ค์ด ์ด๋ป๊ฒ ์ ์ฉ๋ ์ ์๋์ง ์๋์ ๊ฐ์ด ์ค๋ช ํ๊ณ ์์ต๋๋ค.
1. ๊ฐ์์์ฐ ๊ด๋ จ FATF์ ์ค์ ์ฌํญ
๋ธ๋ก์ฒด์ธ, ๋นํธ์ฝ์ธ, ์ํธํ ์์ฐ, ๊ฐ์ํํ ๋ฑ์ ์ ์ธ๊ณ์ ๊ฐ์น๋ฅผ ์ ์ํ ์ ์กํ๊ฒ ํ๋ ํ์ ๊ธฐ์ ์ด ๋ฑ์ฅํ๋ฉฐ ์๋กญ๊ฒ ๋ฑ์ฅํ ๋จ์ด์ด๋ค. ๋น ๋ฅด๊ฒ ์งํํ๋ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ๊ณผ ๋ถ์ฐ ์์ฅ ๊ธฐ์ ์ ๊ธ์ต์ ์งํ์ ํ๊ธฐ์ ์ผ๋ก ๋ณํ์ํฌ ์ ์ฌ๋ ฅ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๊ทธ ์๋, ๊ธ๋ก๋ฒ ๊ด๋ฒ์์ฑ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ต๋ช ์ฑ์ผ๋ก ์ธํด ๋น๊ตญ์ ๊ฐ์๋ฅผ ํผํ๋ ค๋ ์ฌ๋๋ค์ด ๊ฐ์์์ฐ์ ๊ด์ฌ์ ๊ฐ์ง๊ฒ ๋๋ค.
๋ถ๋ก์ฒด์ธ์ ๋ถ๊ณผ 10์ฌ๋ ์ ์ ํ์ํ๋ค. ์ดํ ๊ฐ์์์ฐ์ ๋๋ฆฌ ํ์ฐ๋์ด ๊ฒฐ์ ์๋จ์ผ๋ก ํ์ฉ๋๊ธฐ ์์ํ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๊ท์ ์ ๊ฐ๋ ์ด ํ๋ฆฝ๋์ง ์์, ๊ธ์ต ์ฐ์ ์ ๋ถ๋ชจ์ง๋ผ๊ณ ๋ ๋ถ๋ฆฐ๋ค.
๋ฒ์ฃ์๋ค์ด ๊ฐ์์์ฐ์ ์ ์ฉํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ
2017๋ โ์๋ํฌ๋ผ์ดโ๋ผ๋ ๋์ฌ์จ์ด ๊ณต๊ฒฉ ๋น์, ํผํด์๊ฐ ํด์ปค์๊ฒ ๋นํธ์ฝ์ธ์ผ๋ก ๋ชธ๊ฐ์ ์ง๋ถํ ๋๊น์ง ์์ฒ ๋์ ์ปดํจํฐ ์์คํ ์ด ์ธ์ง๋ก ์กํ๋ค. ์ด๋ก ์ธํ ๋น์ฉ์ ๋ชธ๊ฐ์ ํจ์ฌ ๋ฅ๊ฐํ๋ ์์ค์ด์์ผ๋ฉฐ ์ ์ธ๊ณ ๋ณ์, ์ํ, ๊ธฐ์ ์ ์ฝ 80์ต ๋ฌ๋ฌ(ํํ ์ฝ 9.6์กฐ์)์ ํผํด๋ฅผ ์ ํ๋ค. ๊ทธ ํ๋ก ๋ค๋ฅธ ๋์ฌ์จ์ด ๊ณต๊ฒฉ์ด ์ฆ๊ฐํ์ผ๋ฉฐ, ํ์ฌ๋ ์ฆ๊ฐ ์ถ์ธ์ ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋๋ค.
๊ฐ์์์ฐ์ ์ค์ ์ ๋๋ ๊ตญ์ ์๊ธ์ธํ๋ฐฉ์ง๊ธฐ๊ตฌ(FATF)
๊ฐ์์์ฐ์๋ ๋ง์ ์ ์ฌ์ ์ด์ ์ด ์๋ค. ๊ฐ์์์ฐ์ ๊ฒฐ์ ๋ฅผ ๋ ์ฝ๊ณ ๋น ๋ฅด๊ณ ์ ๋ ดํ๊ฒ ๋ง๋ค ์ ์๊ณ , ์ผ๋ฐ ๊ธ์ต์ํ์ ์ ๊ทผํ ์ ์๋ ์ฌ๋๋ค์๊ฒ ๋์ฒด ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ ๊ณตํ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ ์ ํ ๊ท์ ๊ฐ ์๋ค๋ฉด ๋ฒ์ฃ์์ ํ ๋ฌ๋ฆฌ์คํธ์ ๊ธ์ต๊ฑฐ๋๋ฅผ ์ํ ๊ฐ์์ ํผ๋์ฒ๊ฐ ๋ ๋ฆฌ์คํฌ๊ฐ ์๋ค. FATF๋ ์ํธํ ์์ญ์ ๋ฐ์ ์ ๋ฉด๋ฐํ ๋ชจ๋ํฐ๋งํ๋๋ฐ, ์ต๊ทผ ๋ช ๋ ๋์์๋ ๊ฐ์์์ฐ ๋ถ๋ฌธ์ ์ฒ์์ผ๋ก ๊ท์ ํ๊ธฐ ์์ํ ๋๋ผ๋ค์ด ๋ํ๋๊ธฐ ์์ํ๊ณ ์ผ๋ถ์์๋ ๊ฐ์์์ฐ์ ์์ ํ ๊ธ์งํ๊ธฐ๋ ํ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์์ง๊น์ง๋ ๋๋ค์ ๊ตญ๊ฐ์์ ์๋ฌด๋ฐ ์กฐ์น๊ฐ ์ทจํด์ง์ง ์๊ณ ์๋ค. ๊ธ๋ก๋ฒ ๊ท์ ์์คํ ์ ์ด๋ฌํ ๊ฒฉ์ฐจ๋ ๋ฒ์ฃ์์ ํ ๋ฌ๋ฆฌ์คํธ๊ฐ ๊ฐ์์์ฐ์ ๋จ์ฉํ ์ ์๋ ์ฌ๊ฐํ ํ์ ์ ๋ง๋ค์๋ค.
G20์ ์ง์์ผ๋ก FATF๋ ๊ฐ์์์ฐ์ด ์๊ธ์ธํ ๋ฐ ํ ๋ฌ์๊ธ ์กฐ๋ฌ์ ์ ์ฉ๋๋ ๊ฒ์ ๋ฐฉ์งํ๊ธฐ ์ํด ๊ตฌ์๋ ฅ ์๋ ๊ธ๋ก๋ฒ ํ์ค์ ๋ฐํํ๋ค. โ๊ฐ์ ์์ฐโ์ด๋ผ๋ ์ฉ์ด๋ ๋์งํธ ๋ฐฉ์์ผ๋ก ๊ฑฐ๋, ์ก๊ธ, ๊ฒฐ์ ์ ์ฌ์ฉํ ์ ์๋ ๋ชจ๋ ๋์งํธ ๊ฐ์นํํ์ ์๋ฏธํ๋ค. ์ฌ๊ธฐ์๋ ๋ฒ์ ํํ์ ๋์งํธ ํํ์ ํฌํจ๋์ง ์๋๋ค.
FATF ํ์ค์ ๊ฐ์์์ฐ์ ์ผ๋ฐ ๊ธ์ต ๋ถ๋ฌธ๊ณผ ๋์ผํ ๋ณดํธ์ฅ์น๋ฅผ ์ ์ฉํ๋๋ก ํจ์ผ๋ก์จ ๊ฐ์์์ฐ์ด ๊ณต์ ํ๊ฒ ์ทจ๊ธ๋๋๋ก ํ๋ค. FATF์ ๊ท์น์ ๊ฐ์์์ฐ์ด ๋ฒ์ ํํ๋ก ๊ตํ๋ ๋ ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ํ ๊ฐ์์์ฐ์์ ๋ค๋ฅธ ๊ฐ์์์ฐ์ผ๋ก ์ด์ ๋ ๋๋ ์ ์ฉ๋๋ค.
[๊ด๋ จ ์๋ฃ]
- 12-Month Review of Revised FATF Standards on Virtual Assets and VASPs [July 2020]
- 2nd 12-Month Review of Revised FATF Standards on Virtual Assets and VASPs [July 2021]
- FATF Guidance for a Risk-Based Approach to Virtual Assets and Virtual Asset Service Providers [Updated October 2021]
- The FATF Standards: FATF Recommendations [amended June 2019]
ํจ๊ณผ์ ์ธ ์กฐ์น ์ทจํ๊ธฐ
๊ตญ๊ฐ๋ค์ FATF์ ์กฐ์น๋ฅผ ๊ณง ์ํํด์ผ ํ๋ค. ์ด๋ ๊ฐ์์์ฐ ๊ฑฐ๋์ ํฌ๋ช ์ฑ์ ๋ณด์ฅํ๊ณ ๋ฒ์ฃ ๋ฐ ํ ๋ฌ์ ๊ด๋ จ๋ ์๊ธ์ด ์ํธํํ์ ์ฐ๊ณ๋์ง ์๋๋ก ํ๋ค.
์ค๋๋ ๋ง์ ๊ฐ์์์ฐ ์๋น์ค ์ ๊ณต์ฌ๋ โ์ํํ ๊ธฐ์ โ์ผ๋ก ์ธ์๋์ด ์ํ ๊ณ์ข ๋ฐ ๊ธฐํ ์ผ๋ฐ ๊ธ์ต ์๋น์ค์ ๋ํ ์ ๊ทผ์ด ๊ฑฐ๋ถ๋์๋ค. FATF์ ์๊ตฌ์ฌํญ์ ์ดํํ๋ ๊ฒ์ ๋์ ์ด ๋ ๊ฒ์ด์ง๋ง, ๊ถ๊ทน์ ์ผ๋ก๋ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ ๊ธฐ์ ์ด ๊ฐ์น ์ ์ก์ ๊ฒฌ๊ณ ํ๊ณ ์ฑ๊ณต์ ์ธ ์๋จ์ผ๋ก ์๋ฆฌ์ก์ ์ ์๋๋ก ์ ๋ขฐ๋ฅผ ์ ๊ณ ํ๊ฒ ๋ ๊ฒ์ด๋ค.
FATF๋ ๊ฐ๊ตญ์ด ์ผ๋ง๋ ์ฑ๊ณต์ ์ผ๋ก TATF ๊ถ๊ณ ์ฌํญ์ ์ดํํ๊ณ ๊ฐ์์์ฐ ์๋น์ค ์ ๊ณต์ ๊ด๋ จ ๋ถ๋ฌธ์ ๊ท์ ํ๋์ง๋ฅผ ํ๋จํ๋ ํ๊ฐ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ์ ์์ ํ๋ค.
[๊ด๋ จ ์๋ฃ]
๋ฏธ๋๋ฅผ ์ค๋นํ๊ธฐ
๊ฐ์์์ฐ์ ์ด๋ฉด ๊ธฐ์ ์ ๋น ๋ฅด๊ฒ ๋ณํํ๊ณ ์๋ค. ๋ฏธ๋์ ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ธํด ํ ๋ฌ๋ฆฌ์คํธ์ ๋ฒ์ฃ์๊ฐ ์ ์ฉํ ์ ์๋ ํ์ ์ ๋ง๋ค์ง ์์์ผ ํ๋ค.
[๊ด๋ จ ์๋ฃ]
- FATF Report to G20 on So-Called Stablecoins[June 2020]
- Money laundering risks from โstablecoinsโ and other emerging assets
2. FATF ํ์ค์ ์ ์ฉ ๋ฐฉ๋ฒ
๋ชจ๋ ๊ตญ๊ฐ์์ ์ด์ ๊ฐ์ FATF ํ์ค์ ํจ๊ณผ์ ์ผ๋ก ๊ตฌํํ๋ค๋ฉด ๊ฐ์์์ฐ ๊ธฐ์ ๊ณผ ๊ด๋ จ ๊ธฐ์ ์ด ์ฑ ์ ์๋ ๋ฐฉ์์ผ๋ก ๊ณ์ ์ฑ์ฅํ๊ณ ํ์ ํ ์ ์์ผ๋ฉฐ ๊ณต์ ํ ๊ฒฝ์์ ์ฅ์ ๋ง๋ค ์ ์๋ค. ๋ํ ๊ฐ๋ ์ด ์ฝํ๊ฑฐ๋ ๋ถ์ฌํ ๊ดํ ๊ถ์ ์ฐพ์๋ด ๋ฒ์ฃ์๋ ํ ๋ฌ๋ฆฌ์คํธ๊ฐ ์ ์ฉํ๋ ๊ฒ์ ๋ฐฉ์งํ ๊ฒ์ด๋ค.
๊ตญ๊ฐ๊ฐ ํ ์ผ: โข ํด๋น ๋ถ๋ฌธ์ด ์ง๋ฉดํ ์๊ธ์ธํ ๋ฐ ํ ๋ฌ์๊ธ ์กฐ๋ฌ ๊ด๋ จ ์ํ์ ์ดํดํ๋ค โข ๊ฐ์์์ฐ ์๋น์ค ์ ๊ณต์์๊ฒ ํ๊ฐ๋ฅผ ๋ฐ๊ฒ ํ๊ฑฐ๋ ๋ฑ๋ก์ ํ๊ฒ ํ๋ค โข ๋ค๋ฅธ ๊ธ์ต๊ธฐ๊ด์ ๊ฐ๋ ํ๋ ๊ฒ๊ณผ ๊ฐ์ ๋ฐฉ์์ผ๋ก ํด๋น ๋ถ๋ฌธ์ ๊ฐ๋ ํ๋ค | ๊ฐ์์์ฐ ์๋น์ค ์ ๊ณต์๊ฐ ํ ์ผ: โข ๊ณ ๊ฐ ์ค์ฌ, ๊ธฐ๋ก ๋ณด๊ด, ์์ฌ๊ฑฐ๋ ๋ณด๊ณ ๋ฑ ๊ธ์ต๊ธฐ๊ด๊ณผ ๋์ผํ ์๋ฐฉ์กฐ์น๋ฅผ ์ํํ๋ค โข ์ก๊ธ ์ ๋ฐ์ ์ ๋ฐ ์์ทจ์ธ ์ ๋ณด๋ฅผ ํ๋ณด, ๋ณด์ ๋ฐ ๋ณด์ ์ ์กํ๋ค |
๊ท์ ๋ ์ด๋์์ ์ํํ ๊ฒ์ธ๊ฐ?
์ ํต์ ์ธ ์ํ์ ์ฌ๋ฌด์ค๊ณผ ๊ฐ๊น์ด ๊ณณ์ ์คํ๋ผ์ธ ๋ณธ์ฌ์ ๊ณ ๊ฐ ๊ธฐ๋ฐ์ด ์๋ค. ๊ฐ์์์ฐ ์๋น์ค ์ ๊ณต์๋ ๋ณดํต ์ ์ธ๊ณ์ ๊ฑธ์ณ ์กด์ฌํ๊ณ ๊ณ ๊ฐ ๊ธฐ๋ฐ ์ญ์ ์ ์ธ๊ณ์ ๋ฌํ๋ค.
๊ทธ๋ ๋ค๋ฉด FATF ํ์ค์ ์ด๋์ ์ ์ฉ๋๋ฉฐ ๋๊ฐ ๊ท์ ๋ฅผ ํด์ผ ํ๋๊ฐ?
์๋ฒ์ ์์น๋ ์ฌ์ ์ฅ์ ์์น์ ๊ด๊ณ์์ด, ๊ฐ์์์ฐ ์๋น์ค ์ ๊ณต์ ์ฒด์ ๋ฒ์ธ์ด ์ค๋ฆฝ๋ ๊ตญ๊ฐ๊ฐ ์ฃผ ๊ฐ๋ ์๊ฐ ๋๋ค.
ํํธ๋์ญ ๊ตฌ์ถํ๊ธฐ
๊ฐ์์์ฐ ์๋น์ค ์ ๊ณต์๋ฅผ ๊ท์ ํ๋ ๊ฒ์ ๋ชจ๋์๊ฒ ์ด๋ ค์ด ์ผ์ด๋ค. ๊ตญ๊ฐ ๋น๊ตญ์ ๊ด๋ จ ๊ธฐ์ ์ ์ดํดํ๋ ์ญ๋์ ๊ธธ๋ฌ์ผ ํ๋ ํํธ, ๊ฐ์์์ฐ ์๋น์ค ์ ๊ณต์๋ ๋ถ๋ฌธ ๋ด ์ ์ฉ๋๊ณ ์๋ ๊ธ์ต ๊ท์น์ ๋ํด ํ์ตํด์ผ ํ๋ค.
FATF์ ๊ถ๊ณ ์ฌํญ์ ์ถฉ์กฑํ๋ ๊ธฐ์ ์ ๊ฐ๋ฐํ๋ ๊ฒ, ํนํ ๋ฐ์ ์์ ์์ ์์ ์ ๋ณด๋ฅผ ์์ ํ๊ฒ ์์งํ๊ณ ์ ์กํ ์ ์๋๋ก ํ๋ ๊ฒ์ ๊ฐ์์์ฐ ๋ถ๋ฌธ ์์ฒด์ ๋ฌ๋ ค ์๋ค.
์ ๋ถ์ ๊ฐ์์์ฐ ๋ถ๋ฌธ ์๋ฐฉ์ ์ดํด๋ฅผ ๋๊ธฐ ์ํด FATF๋ ๋ง๋ํ ์ธํ์ ํฌ์ ํ์ฌ ์ํ ๊ธฐ๋ฐ์ ์ ๊ทผ(risk-based approach)์ ์ทจํ ์ง์นจ์๋ฅผ ๊ฐ๋ฐํ๋ค. ์ด ์ง์นจ์ ๋ฆฌ์คํฌ๋ฅผ ์ด๋ป๊ฒ ์ดํดํ ์ ์๋์ง, ๊ฐ์์์ฐ ๋ถ๋ฌธ์ ์ด๋ป๊ฒ ๋ผ์ด์ ์ค๋ฅผ ๋ถ์ฌํ๊ณ ๋ฑ๋ก์ ์ํฌ ์ ์๋์ง, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๊ฐ์์์ฐ ๋ถ๋ฌธ์ ๊ณ ๊ฐ์ด ๋๊ตฌ์ธ์ง ์๊ณ ์ด๋ฌํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์์ ํ๊ฒ ์ ์ฅํ๋ฉฐ ์์ฌ์ค๋ฌ์ด ๊ฑฐ๋๋ฅผ ๋ณด๊ณ ํ๊ธฐ ์ํด ํด๋น ๋ถ๋ฌธ์ ๋ฌด์์ ํด์ผ ํ๋์ง๋ฅผ ์ค๋ช ํ๋ค.
[๊ด๋ จ ์๋ฃ]
FATF๋ ์ ๋ถ์ ๊ฐ์์์ฐ ๋ถ๋ฌธ ๊ฐ์ ํํธ๋์ญ์ ๊ตฌ์ถํ๊ณ ๊ด๋ จ ๋ฌธ์ ์ ์ํ์ ๋ ์ ์ดํดํ๊ธฐ ์ํด 2017๋ ๋ถํฐ ๋งค๋ ํํ ํฌ(fintech) ๋ฐ ๋ ๊ทธํ ํฌ(regtech) ํฌ๋ผ์ ๊ฐ์ตํ๋ ๋ฑ ๊ฐ์์์ฐ ์๋น์ค ์ ๊ณต์๋ค๊ณผ ์ง์ค์ ์ผ๋ก ํ๋ ฅํด์๋ค. FATF๋ ์ง์์ ์ผ๋ก ์ ๊ณ์ FATF ๊ถ๊ณ ์ฌํญ์ ์ถ๊ฐ๋ก ์ค๋ช ํ๊ณ , ์ง์ ์ฌํญ์ ๋ชจ๋ํฐํ๋ฉฐ, ํด๋น ์ฐ์ ์ด ๋ง์ฃผํ๋ ๋ค์ํ ๋์ ๊ณผ์ ๋ฅผ ์ดํดํ๊ธฐ ์ํด ์ปจํ๊ทธ๋ฃน์ ์ด์ํ๊ณ ์๋ค.
โ ์ด ๊ธ์ FATF์ ํํ์ด์ง ๋ด Virtual Assets ๊ด๋ จ ํ์ด์ง๋ฅผ UNGC ํ๊ตญํํ์์ ๋ฒ์ญํ์์ต๋๋ค. ์ธ์ฉ ์ ์ถ์ฒ(์๋ฌธ: The Financial Action Task Force, ๋ฒ์ญ: Business Integrity Society)๋ฅผ ๋ฐํ ์ฃผ์๊ธฐ ๋ฐ๋๋๋ค.